Türkiye’nin demiryolu tarihine adını altın harflerle yazdıran Seher Aksel, sadece bir makinist değil, aynı zamanda cesareti ve azmiyle kadınların erkek egemen mesleklerde var olabileceğini kanıtlayan öncü bir figürdür. "Seher Aksel kimdir, aslen nereli, kaç yaşında ve hayat hikayesi nedir?" soruları, onun bu alandaki başarıları gündeme geldikçe sıkça araştırılıyor. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın (TCDD) ilk kadın makinisti olarak kayıtlara geçen Seher Aksel, zorluklarla dolu yolculuğunda kadınlara ilham olmayı başarmıştır. İşte Seher Aksel’in yaşam öyküsü ve mesleki mücadelesi…
Seher Aksel’in Kökeni ve Eğitim Hayatı
Seher Aksel, Türkiye’nin farklı coğrafyalarında yaşayan, teknik alana olan ilgisiyle öne çıkan bir kadın olarak hayatına yön verdi. Aslen hangi şehirli olduğu kamuoyunda çok bilinmese de, eğitim hayatına İstanbul’da devam ettiği biliniyor. Yıldız Teknik Üniversitesi’ne bağlı Demiryolu İnşaat ve İşletmeciliği Meslek Yüksek Okulu Cer Bölümü’nden 1989 yılında başarıyla mezun olan Seher Aksel, mezuniyetinin ardından rotasını demiryollarına çevirdi.
Eğitim sürecinde uygulamalı derslerini tarihi Haydarpaşa Garı’nda alan Aksel, bu dönemde demiryolu sevgisini daha da pekiştirdi. Özellikle teknik derslere olan ilgisi, onu meslek seçiminde belirleyici bir noktaya taşıdı. Seher Aksel, demiryollarında aktif görev almak ve makinist olmak istiyordu. Bu, o dönem için oldukça cesur bir karardı çünkü makinistlik tamamen erkeklerin hakimiyetinde bir alandı.
Türkiye'nin İlk Kadın Makinisti: Seher Aksel'in Demiryolu Serüveni
1989 yılında TCDD bünyesinde göreve başlayan Seher Aksel, Türkiye'nin ilk kadın makinisti olarak tarihe geçti. Demiryolu sektöründe o güne kadar kadınlara genellikle idari pozisyonlar veya büro hizmetleri verilmişti. Ancak Seher Aksel, teknik sahada görev almayı seçerek ezberleri bozdu. Aksel, dizel makine yardımcı makinistliği ve manevra makinistliği eğitimlerini başarıyla tamamlayarak, demiryolu makinistliği görevine başladı.
İşe başladığında sadece erkeklerden oluşan bir ekipte tek kadın olarak görev yapmak, beraberinde pek çok zorluk getirdi. Ancak o, pes etmek yerine bu zorluklara karşı direndi. Sadece makinistlik yapmadı; kadın çalışanlar için daha insani ve eşit koşulların sağlanması adına da mücadele verdi.
Kadın Olmanın Zorlukları ve Verilen Mücadele
Seher Aksel’in görev yaptığı dönemde tren atölyeleri ve çalışma alanları tamamen erkeklerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmıştı. Kadın çalışanlara ait tuvalet, soyunma odası veya duş alanı bulunmuyordu. Bu durumu değiştirmek için mücadele eden Seher Aksel, taleplerinin uzun yıllar görmezden gelindiğini, ancak 20 yıl sonra kadınlara özel tuvaletin yapıldığını ifade etmiştir.
Bu süreçte çalışma arkadaşlarının çoğu, onun varlığını yadırgamış ve "Bu iş kadın işi değil", "Öğretmen olsaydın ya", "Senin burada ne işin var?" gibi önyargılı yaklaşımlarla onu meslekten soğutmaya çalışmıştır. Fakat Aksel, tüm bu baskılara rağmen görevine devam etmiş, yük trenlerinde kısa mesafeli seferler gerçekleştirmiştir.
İlk Sefer Heyecanı ve Hayal Kırıklığı
Seher Aksel’in makinistlik yaptığı dönemlerde kadınların uzun mesafe seferlere çıkmasına sıcak bakılmıyordu. Aksel, o dönemde en büyük hayalinin Eskişehir’e yük treni kullanmak olduğunu ifade etmiştir. Ancak, kadın olduğu gerekçesiyle bu sefer ona verilmedi. Çünkü uzun seferlerde kadınların kalacak yer ihtiyaçlarının karşılanamayacağı düşünülüyordu. Bu nedenle Seher Aksel, Haydarpaşa ile Dil İskelesi arasında günlük yük taşımacılığı yapan trenlerde görev yaptı.
Basında Geniş Yankı Uyandıran Başarı
Seher Aksel’in Türkiye’nin ilk kadın makinisti olması, o yıllarda medyada büyük yankı uyandırdı. Gazeteler onunla röportaj yapmak için sıraya girdi. 21 yaşında, genç, idealist ve işine tutkuyla bağlı bir kadın olarak kamuoyuna tanıtıldı. Röportajlarında çocukluğundan beri trenlere ilgi duyduğunu, arkadaşları arabaları severken onun tren tutkunu olduğunu ifade etti. Hatta "Evlensem bile makinistlikten vazgeçmem, bu işten emekli olurum" sözleriyle mesleğine olan bağlılığını vurgulamıştı.
Ancak zorlu çalışma koşulları ve toplumsal baskılar, Seher Aksel’in mesleki hayallerine gölge düşürdü. 3 yılın ardından makinistlik görevinden ayrıldı. Bu süreçte yaşadığı yorgunluk, meslek arkadaşlarının desteğinden yoksun kalması ve kurum içi önyargılar, onun kararında etkili oldu.
Makinistliği Bırakma Süreci ve Yeni Görev
Seher Aksel, makinistliği bıraktıktan sonra TCDD bünyesinde atölye çalışmalarında görev aldı. Şu anda cer servisinde çalışmakta olan Aksel, aktif olarak tren kullanmasa da, demiryolu sektöründeki görevine devam etmektedir. Makinistlik yaptığı yılları ise nostaljiyle hatırlamakta, o dönemin samimiyetini günümüzde bulamadığını dile getirmektedir.
Mesleki deneyimlerini anlatırken, manevra ekibiyle birlikte çalıştığı yıllarda kurulan dayanışma ortamını, paylaşılan çay ve menemenleri hala unutamadığını belirtmiştir. Seher Aksel, makinistlik görevine devam etmediği için zaman zaman pişmanlık duyduğunu, fakat kararının o dönemin şartları göz önünde bulundurularak verildiğini ifade etmektedir.
Haydarpaşa Garı’nın Seher Aksel İçin Anlamı
Seher Aksel için Haydarpaşa Garı sadece bir iş yeri değil, aynı zamanda bir yaşam alanı ve okuldu. Uygulamalı eğitimini burada alan ve ilk görevine bu tarihi garda başlayan Aksel, Haydarpaşa’nın tadilata alınmasının ardından Sirkeci Garı’na taşınmış ve bu değişimi "evinden atılmak" gibi hissettiğini dile getirmiştir. Ona göre garlar şehirlerin kalbinde yer almalı, ulaşımın yanı sıra kültürel birer miras olarak da yaşatılmalıdır.
Seher Aksel’in Toplumsal Mesajı ve Kadınlara İlhamı
Seher Aksel’in yaşam öyküsü, sadece kendi kariyeri açısından değil, kadınların her alanda başarılı olabileceğinin canlı bir örneği olması bakımından önemlidir. Erkek egemen bir alanda yaptığı mücadele, pek çok genç kadına ilham olmuş ve toplumsal cinsiyet kalıplarının yıkılmasında öncü rol oynamıştır.
Bugün metro, tramvay ve trenlerde kadın makinistler görmek artık sıradanlaşmış olsa da, Seher Aksel’in bu yolda attığı ilk adım unutulmamalıdır. Zorluklara rağmen işine olan bağlılığı ve azmi, Türkiye’de toplumsal dönüşümün de bir göstergesidir.
Seher Aksel Kaç Yaşında?
Seher Aksel’in doğum tarihi kesin olarak kamuya açıklanmasa da, 1989 yılında üniversite mezunu olup makinistliğe başladığı düşünüldüğünde 1960'ların sonunda doğduğu tahmin edilmektedir. Bugün 50’li yaşlarının sonlarında olduğu düşünülmektedir.
Seher Aksel’in Mesleki İlkleri
-
Türkiye'nin ilk kadın makinisti
-
Haydarpaşa Garı’nda ilk kadın çalışan makinist
-
TCDD’de teknik sahada görev yapan ilk kadınlardan biri
-
Manevra makinistliği yapan ilk kadın çalışan
Sıkça Sorulan Sorular
Seher Aksel kimdir?
Seher Aksel, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda görev yapmış ve Türkiye’nin ilk kadın makinisti olarak tarihe geçmiştir.
Seher Aksel aslen nereli?
Seher Aksel’in doğum yeri hakkında kesin bilgi bulunmasa da, eğitim hayatına İstanbul’da devam etmiştir.
Seher Aksel kaç yaşında?
Net yaşı bilinmemekle birlikte, 1989 yılında mezun olduğuna göre 50’li yaşlarının sonunda olduğu tahmin edilmektedir.
Seher Aksel şu an ne iş yapıyor?
Seher Aksel, makinistlik görevini bıraktıktan sonra TCDD’de cer servisinde çalışmaktadır.
Seher Aksel neden makinistliği bıraktı?
Zorlu çalışma koşulları, cinsiyet temelli ayrımcılık ve ailevi nedenlerle 3 yılın ardından makinistlik görevini bırakmıştır.