Dünya, 16 Nisan 2025 gecesi etkisini göstermesi beklenen güçlü bir jeomanyetik fırtınanın eşiğinde. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tarafından yapılan açıklamaya göre, Güneş’te yaşanan yüksek enerjili bir koronal kütle atımı (CME), Dünya’nın manyetik alanıyla çarpışmak üzere yola çıktı. Bu doğa olayı yalnızca atmosferik etkiler yaratmakla kalmayabilir; aynı zamanda teknolojik altyapılar üzerinde de ciddi sonuçlar doğurabilir.

Kutup ışıkları Türkiye'den görülebilir mi?

Jeomanyetik fırtınalar, kutup bölgelerinde sıkça gözlemlenen aurora borealis yani kuzey ışıklarını daha güney enlemlere kadar taşıyabilir. Uzmanlara göre bu gece, hava koşulları uygun olursa, özellikle Türkiye’nin kuzey kesimlerinde, örneğin İstanbul, Karadeniz Bölgesi ve Trakya çevresinde kuzey ışıkları çıplak gözle izlenebilecek. Bu doğa harikası, Türkiye’de oldukça nadir rastlanan bir olay olduğu için gökyüzü gözlemcileri açısından büyük bir heyecan kaynağı oluşturuyor.

Elektronik cihazlar için risk oluşturuyor

Bu tür fırtınalar yalnızca görsel şölen sunmakla kalmaz, aynı zamanda uydu sistemleri, elektrik şebekeleri ve GPS sinyalleri üzerinde ciddi aksamalara da neden olabilir. NOAA’nın yaptığı uyarılarda, özellikle uçaklar, gemiler ve hassas teknolojilerle çalışan kuruluşlar için dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor. Fırtınanın, G3 düzeyinde sınıflandırıldığı belirtiliyor ki bu, etkisinin güçlü olabileceği anlamına geliyor.

Uzmanlardan uyarı: Elektroniklerinizi koruyun

Elektronik sistemlerin bu süreçte zarar görmemesi için, uzmanlar bireysel önlemler alınması gerektiğini söylüyor. Özellikle yüksek frekanslı radyo sinyalleriyle çalışan iletişim sistemleri, bu fırtınalardan olumsuz etkilenebilir. Bilim insanları, bu süre zarfında ani voltaj dalgalanmalarına karşı hassas cihazların prizden çıkarılmasını ya da koruma sistemleriyle desteklenmesini tavsiye ediyor.

Fırtına ne kadar sürecek?

16 Nisan’da etkisini göstermesi beklenen jeomanyetik fırtınanın, 17 Nisan tarihine kadar etkili olması öngörülüyor. Bu süreçte hem doğa olaylarının hem de teknoloji sistemlerindeki olası bozulmaların dikkatle izlenmesi gerektiği bildiriliyor.

Jeomanyetik fırtına nedir?

Jeomanyetik fırtına, Güneş'te meydana gelen şiddetli patlamalar sonucunda ortaya çıkan yüklü parçacıkların, Dünya'nın manyetik alanına çarpmasıyla oluşan güçlü bir uzay havası olayıdır. Bu çarpışma sonucu, manyetosferde yoğun elektrik akımları oluşur ve bu durum hem atmosferde hem de yer yüzeyinde çeşitli etkiler yaratır. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu olay Güneş'ten gelen plazma bulutlarının Dünya ile etkileşimi sonucu oluşur.

Ne gibi sonuçlar doğurabilir?

Jeomanyetik fırtınalar pek çok etki yaratabilir. Kuzey ışıkları gibi görsel olarak büyüleyici etkilerin yanı sıra, iletişim sistemleri ve navigasyon cihazlarında aksamalara yol açabilir. Uydu sinyallerinde sapmalar, elektrik hatlarında voltaj problemleri ve hatta bazı bölgelerde elektrik kesintileri yaşanması mümkündür.

Ne sıklıkla görülür?

Bu tür fırtınalar Güneş'in 11 yıllık döngüsel aktivite süreciyle doğrudan bağlantılıdır. Güneş daha aktif olduğu yıllarda bu fırtınaların sayısı ve şiddeti artar. 2025 yılı, Güneş'in aktif dönemlerinden biri olarak değerlendiriliyor ve bu da jeomanyetik olayların sıklaşabileceği anlamına geliyor.